საგანი: მუსიკა თემა: ძველი და ახალი მუსიკაში (თემატური ბლოკი:მუსიკა
საზოგადოებაში და საზოგადოება მუსიკაში) საათების სავარაუდო რაოდენობა: თითო კომპლექსურზე
8 სთ კლასი:7 |
|||
თემასთან დაკავშირებული
მკვიდრი წარმოდგენები: ·
მუსიკაში ძველი და
ახალი დროის ნიშნების ამოცნობა მუსიკალური გამომსახველობითი ხერხებით შეიძლება (რიტმი მელოდია) ·
მუსიკის ისტორიაში
დროთა განმავლობაში იქმნებიდა და სახეს იცვლიდა
ინტონაციური ფორმულები ·
ეპოქების ცვლასთან
ერთად იცვლება მუსიკალური ნაწარმოებების აგებულება და სტრუქტურა ·
ერთი და იმავე ჟანრის მუსიკაშიც იცვლება გამომსახველობითი ხერხები ·
პოპულარულ მუსიკაზე
გავლენას ახდენს კლასიკური მუსიკა და ფოლკლორი ·
პოპულარული მუსიკა
თანამედროვე მუსიკის მნიშვნელოვანი მიმართულებაა |
|||
თემასთან დაკავშირებული
საკვანძო შეკითხვები: ·
როგორ განაპირობებს
ტექსტის შინაარსი დეკლამაციის დროს რიტმული ფიგურაციებისა და ინტონაციების გამოყენებას? ·
რა განაპირობებს ინტონაციური ფორმულის „მიგრირებას“?რა
როლს თამაშობს მუსიკალური გამომსახველი ხერხები მის „მიგრირებაში“ ·
როგორ იყენებენ გამომსახველობით ხერხებს მუსიკალური
ფორმებში ძველი და ახალი დროის კომპოზიტორები
ნაწარმოების შინარსის გადმოსაცემად? ·
როგორ იცვლება მუსიკალურ ჟანრში გამომსახველობითი ხერხები სხვადასხვა
დროს ·
როგორ იყენებენ პოპ მუსიკის კომპოზიტორები
კლასიკური მუსიკის ინტონაციებს შინაარსის გასამდიდრებლად |
|||
თემის ფარგლებში
დასამუშავებელი საკითხები: ·
რიტმული ფიგურაციები ძველი და ახალი რეჩიტატივის ნაირსახეობებში( რეჩიტატივიsecco, ვერდი პუჩინი რეჩიტატიSprechgesang) ·
„მიგრირებადი“ინტონაციური ფორმულები ·
ძველი და ახალი მუსიკალური ფორმები დაჟანრები ·
ძველი და ახალი დრამატული მუსიკა-ოპერა-მიუზიკლი ·
კლასიკური ინტონაცია პოპულარულ
მუსიკაში-ციტირება,სტილიზაცია |
|||
სამიზნე ცნება და ცნებასთან დაკავშირებული მკვიდრი წარმოდგენები |
საკითხი / საკითხები ·
რიტმული ფიგურაციები ძველი და ახალი რეჩიტატივის ნაირსახეობებში ქვეცნება/ქვეცნებები: |
საკვანძო შეკითხვა
/ საკვანძო შეკითხვები |
1.კომპლექსური
დავალება / დავალებები წარუდგინეთ კლასს ორი სხვადასხვა
ეპოქის მუსიკალური ფრაგმენტი და
იმსჯელეთ გამომსახველობით ხერხების როლზე შინაარსის
გადმოსაცემად(მსგავსება,განსხვავება სიახლე) შეფასების კრიტერიუმი
/ კრიტერიუმები |
რიტმი-თავისუფალი“დაუმორჩილებელი“ მელდია-სამეტყველო ინტონაციების მქონე ჟანრი - ვოკალურ ინსტრუმენტული |
·
როგორ იყენებენ ძველი და ახალი კომპოზიტორები რიტმულ
ფიგურაციებს ნაწარმოებებში გმირის
ემოციური მდგომარეობისა და განცდების გადმოსაცემად. ·
როგორ ამოვიცნოთ ძველი და ახალი დროის ნიშნები
მუსიკაში? ·
როგორ გამოვიყენო ძველი და ახალი დროისთვის
დამახასიათებელი რიტმული ფიგურაციები საკუთარი შემოქმედებითი მიზნების
მისაღწევას? |
||
რიტმი (1, 2, 4, 5) ·
რიტმი
მუსიკაში ერთგვარ წესრიგს ამყარებს; ·
რიტმი
სხვადასხვა გრძლიობების ბგერებს გარკვეული თანმიმდევრობით ალაგებს და უსაზღვრო
რაოდენობის რიტმულ ფიგურაციებს ქმნის; ·
რიტმის
გარეშე ვერ არსებობს მელოდია, თუმცა რიტმს მუსიკაში დამოუკიდებლად არსებოვა
შეუძლია; ·
ხშირად
რიტმი ყველაზე მკაფიოდ განსაზღვრავს ჟანრის სახეობას; რიტმი მუსიკას სძენს
დინამიკას და ემოციური ცვალებადობის გადმოცემაში ეხმარება |
კომპლექსური დავალების
დამუშავების ეტაპები (აქტივობები, რესურსები): ეტაპი 1. კომპლექსური დავალების არსის გაცნობა (რა
საკითხს ეხება, რა ფორმით მოხდება კომპლექსური დავალების პრეზენტაცია) ·
საკვანძო შეკითხვა: ·
როგორ იყენებენ
ძველი და ახალი კომპოზიტორები რიტმულ -ინტონაციურ ფიგურაციებს
ნაწარმოებებში, გმირის ემოციური
მდგომარეობისა და განცდების გადმოსაცემად. ·
სხვადასხვა ეპოქის, ჟანრების ნაწარმოებებში
რიტმიულ-ინტონაციური განსხვავებების
მიზეზების დადგენა. ეტაპი
2. კომპლექსურ დავალებაზე მუშაობა. სამიზნე
ცნებასთან/ცნებებთან დაკავშირებული მკვიდრი წარმოდგენების დამუშავება. ·
საკვანძო
შეკითხვები: ·
როგორ ამოვიცნოთ ძველი და ახალი დროის ნიშნები
მუსიკაში? ·
ძველი დროის მუსიკისთვის დამახასიათებელ ცალკეულ
ელემენტების დაკვირვების საფუძველზე
ახალი დროის მუსიკისთვის დამახასიათებელი გამომსახველობითი ხერხების მნიშვნელობის
გაცნობიერება. ეტაპი 3.
კომლექსური დავალებების პრეზენტაცია ·
საკვანძო შეკითხვა: როგორ
უნდა წარმოვადგინო კომპლექსურ დავალებაზე მუშაობის შედეგები ისე, რომ ეს
მსმენელებისთვის საინტერესო და გასაგები იყოს? ·
როგორ გამოვიყენო ძველი და ახალი დროისთვის
დამახასიათებელი რიტმული ფიგურაციები საკუთარი შემოქმედებითი მიზნების
მისაღწევას? ·
სხვადასხვა პერიოდის მუსიკაში საკუთარი
პრიორიტეტის წარმოჩენა და საკუთარ ინტერესებსა და მისწრაფებებთან მათი
დაკავშირება. |
ნაშრომში
ხაზგასმით წარმოაჩინეთი: ·
რა ინფორმაციას გაწვდის მოსმენილი მუსიკა
გმირების ემოციურ მდგომარეობაზე,განცდებზე? ·
რა ინტონაციებსა და რიტმულ ფიგურაციებს იყენებს
კომპოზიტორი(გამოსახეთ გარკვეული სიმბოლოებით ეს რიტმული ფიგურაციები) ·
არის თუ არა ამ მუსიკალურ ფრაგმენტებში ჟანრის
მახასიათებელი? |
|
სამიზნე ცნება და ცნებასთან დაკავშირებული მკვიდრი წარმოდგენები |
·
საკითხი
/ საკითხები ·
ინტონაიური ფორმულების „მიგრირება“ ქვეცნება/ქვეცნებები: |
საკვანძო შეკითხვა
/ საკვანძო შეკითხვები |
2.კომპლექსური
დავალება / დავალებები წარუდგინეთ
კლასს ინტონაციური ფორმულა და მისი „მიგრირება“ შეფასების კრიტერიუმი
/ კრიტერიუმები ნაშრომში ხაზგასმით
წარმოაჩინეთ ·
რა განწყობის და ხასიათის მატარებელია მოსმენილი ინტონაციური ფორმულა. ·
როგორი სვლებია დამახასიათებელი მელოდიისთვის? ·
რამდენად იცვლება ინტონაციური ფორმულის შინაარსობრივი დატვირთვა სხვადასხვა ეპოქაში ·
რომელია უფრო ძველი და რომელია ახალი (რა
მახასიათებლებით ამოიცანი? |
ჰარმონია -ინტერვალები,კილო მელოდია -ინტონაციური ფორმულა.მოტივი.მუსიკალური თემა |
·
როგორ აისახება მუსიკაში ინტნაციური ფორმულები და
მათი“ მიგრირება“ ·
როგორ ამოვიცნო ინტონაციური ფორმულები სხვადასხვა
ეპოქის შესაბამისად? ·
როგორ გამოვიყენო ინტონაციური ფორმულები საკუთარი
მიზნის მისაღწევად? |
||
მელოდია (1, 3, 4, 5) ·
მელოდია არის ერთ ხმაში
გადმოცემული მუსიკალური აზრი; ·
მელოდიაში
მუსიკალური აზრი დროში ხმის სიმაღლეების
ცვლით გადმოიცემა; ·
მუსიკალური
ინტონაცია მელოდიის ის მნიშვნელოვანი ელემენტია, რომელიც მას შინაარსს
სძენს ·
მუსიკალური
ინტონაცია ხშირ შემთხვევაში ბუნებაში არსებულ ინტონაციებს ემსგავსება, რითაც იგი
განსაკუთრებულ ემოციურ გამოხმურებას ჰპოვებს მსმენელში: ·
მუსიკალური
ინტონაცია მჭიდროდ არის დაკავშირებული სამეტყველო ინტონაციასთან; ·
არსებობს
მელოდიური ინტონაციები, რომლებსაც კონკრეტული მდგრადი შინარსობრივი დატვირთვა
გააჩნია და სხვადასხვა ეპოქის მუსიკაში ამავე შინაარსობრივი მნიშვნელობით
გამოიყენება; ·
მელოდია მუსიკალური
გამომსახველობის კომპლექსური ხერხია და ვერ არსებობს რიტმის, მეტრის, ტემპის,
ჰარმონიის გარეშე. |
კომპლექსური დავალების
დამუშავების ეტაპები (აქტივობები, რესურსები): ეტაპი 1. კომპლექსური დავალების არსის გაცნობა (რა
საკითხს ეხება, რა ფორმით მოხდება კომპლექსური დავალების პრეზენტაცია) საკვანძო შეკითხვა:
·
როგორ აისახება მუსიკაში ინტნაციური ფორმულები და
მათი“ მიგრირება“ ·
ინტონაციური ფორმულების მოსმენა,მათი
შინაარსობრივი დატვირთვის და მხატვრული სახეების განსაზღვრა. ეტაპი
2. კომპლექსურ დავალებაზე მუშაობა. სამიზნე
ცნებასთან/ცნებებთან დაკავშირებული მკვიდრი წარმოდგენების დამუშავება. ·
საკვანძო
შეკითხვები: ·
როგორ ამოვიცნო ინტონაციური ფორმულები სხვადასხვა
ეპოქის შესაბამისად? ·
კონკრეტული ინტონაციური ფორმულების
თავისებურებების კუთხით გარკვეული მუსიკალური ცნებების განხილვა. ეტაპი 3.
კომლექსური დავალებების პრეზენტაცია საკვანძო შეკითხვა: ·
როგორ გამოვიყენო ინტონაციური ფორმულები საკუთარი
მიზნის მისაღწევად? ·
ინტონაციორ ფორმულებში პრიორიტეტის წარმოჩენა და საკუთარ ინტერესებსა
და მისწრაფებებთან მათი დაკავშირება. |
|
|
სამიზნე ცნება და ცნებასთან დაკავშირებული მკვიდრი წარმოდგენები |
საკითხი / საკითხები ძველი და ახალი საოპერო ფორმები ქვეცნება/ქვეცნებები: |
·
საკვანძო
შეკითხვა / საკვანძო შეკითხვები |
3.კომპლექსური
დავალება / დავალებები მუსიმინეთ ფრაგმენტებს ქართული ოპერებიდან .იმსჯელე საოპერო ფორმებში
დროის ნიშნებზე. შეფასების კრიტერიუმი
/ კრიტერიუმები ნაშრომში ხაზგასმით
წარმოაჩინეთ: ·
რომელ საოპერო ფორმას მიეკუთვნება თითიოეული მათგანი ·
შეადარე ძველი და ახალი საოპერო ფორმები
მახასიათებლების მიხედვით ·
რომელი მახასიათებლები ამჟღავნებს დროის ნიშნებს? |
ჰარმონია-ჰარმონიული თანხლება აკორდები მელოდია- რიტმი- ჟანრი |
·
როგორ აისახება გამომსახველობით ხერხები საოპერო ფორმებში
ძველი და ახალი დროის კომპოზიტორების შემოქმენდებაში. ·
როგორ ამოვიცნო ახალი და ძველი მუსიკის განმასხვავებელი თვისებები? ·
როგორ შეიძლება ამ მახასიათებლების გათვალისწინება
საკუთარი შემოქმედებითი მიზნების მისაღწევად? |
||
ჰარმონია (1, 2, 3, 4, 5) ·
ჰარმონია ცალკეულ ბგერებს თანახმოვანებეში
აერთიანებს და მათ შორის კავშირების კანონზომიერებას განსაზღვრავს; ·
ჰარმონიაში
სხვადასხვა ბგერების თანახმოვანება არსებობს: ინტერვალი, აკორდი, კილო,
ბგერათწყობა და ა.შ.; ·
ჰარმონიაში აკორდების თანმიმდევრობების მკაცრი კანონები
არსებობს, რასაც ჰარმონიულ სვლებს ან ფორმულებს უწოდებენ; ·
ჰარმონიას განსაკუთრებული
მნიშვნელობა ენიჭება მუსიკით განწყობის შექმნაში; ·
ჰარმონიას მნიშვნელოვანი
როლი ენიჭება მოვლენის ადამიანის ემოციური მდგომარეობის, საგნის დახასიათებაში; ·
ჰარმონიას მნიშვნელოვანი
როლი ენიჭება მუსიკით გარემოს შექმნის
დროს; ·
მელოდიაც ჰარმონიის
ნაწილია. |
კომპლექსური დავალების
დამუშავების ეტაპები (აქტივობები, რესურსები): ეტაპი 1. კომპლექსური დავალების არსის გაცნობა (რა
საკითხს ეხება, რა ფორმით მოხდება კომპლექსური დავალების პრეზენტაცია) საკვანძო
შეკითხვა: ·
როგორ აისახება გამომსახველობით ხერხები საოპერო ფორმებში
ძველი და ახალი დროის კომპოზიტორების შემოქმენდებაში. ·
ეპოქებისთვის დამახასიათებელი
გამომსახველობითი ხერხების განსაზღვრება
და შედარება ეტაპი
2. კომპლექსურ დავალებაზე მუშაობა. სამიზნე ცნებასთან/ცნებებთან
დაკავშირებული მკვიდრი წარმოდგენების დამუშავება. საკვანძო
შეკითხვები: ·
?როგორ ამოვიცნო ახალი და ძველი მუსიკის განმასხვავებელი თვისებები? ·
გამომსახველობითი ხერხების მახასიათებლებზე
დაყრდნობით გარკვეულ ცნებების განხილვა. ეტაპი 3. კომლექსური
დავალებების პრეზენტაცია საკვანძო შეკითხვა: ·
როგორ შეიძლება ამ მახასიათებლების
გათვალისწინება საკუთარი შემოქმედებითი მიზნების მისაღწევად? ·
მუსიკალურ
გამომსახველობითი ხერხების საკითხებში პრიორიტეტების დადგენა და საკუთარ ინტერესებთან
მათი დაკავშირება |
|
|
სამიზნე ცნება და ცნებასთან დაკავშირებული მკვიდრი წარმოდგენები |
საკითხი / საკითხები ძველი და ახალი ინსტრუმენტული
მუსიკა ქვეცნება/ქვეცნებები: |
საკვანძო შეკითხვა
/ საკვანძო შეკითხვები |
4.კომპლექსური
დავალება / დავალებები მოუსმინეთ მუსიკალურ
ფრაგმენტს მონახეთ შეცდომები ამ ფრაგმენტის შემოთავაზებულ ანალიზში.წარმოადგინეთ
ნაწარმოების სწორი მართებული ანალიზი. შეფასების კრიტერიუმი
/ კრიტერიუმები ნაშრომში ხაზგასმით
წარმოაჩინეთ: |
ფორმა ჰარმონია ჟანრი რიტმი მელოდია |
·
როგორ აისახება მხატვრული შინაარსი ინსტრუმენტულ
მუსიკის ჟანრში ·
როგორ ამოვიცნო ძველი და ახალი მუსიკალური
მუსიკალური გამომსახველობიტი ხერხები ინსტრუმენტულ მუსიკაში? ·
როგორ გამოვიყენო ძველი და ახალი მუსიკალური ჟანრები საკუთარი შემოქმედებითი
მიზნების მისაღწევად? ·
|
||
.
ფორმა (2, 3, 4, 5) ·
მუსიკალური ფორმა
გვიჩვენებს, თუ როგორ არის აგებული მუსიკალური ნაწარმოები; ·
მუსიკალური
ფორმა ეხმარება კომპოზიტორს სხვადასხვა
გამომსახველობის ხერხების გაერთიანებით შექმნას მუსიკალური ნაწარმოები; ·
ფორმის
საშუალებით გადმოიცემა მთლიანი მუსიკალური ნაწარმოების მხატვრული შინაარსი; ·
მუსიკალური
ფორმის საშუალებით გადმოიცემა მუსიკალური ნაწარმოების მთავარი იდეა: ·
მუსიკალური
ფორმის მეშვეობით იქმნება მხატვრული სახე; ·
მუსიკალური
ფორმის გარეშე შეუძლებელია მუსიკალური აზრის განვრცობა; |
კომპლექსური დავალების
დამუშავების ეტაპები (აქტივობები, რესურსები): ეტაპი 1. კომპლექსური დავალების არსის გაცნობა (რა
საკითხს ეხება, რა ფორმით მოხდება კომპლექსური დავალების პრეზენტაცია) ·
საკვანძო შეკითხვა: ·
როგორ აისახება მხატვრული შინაარსი სხვადასხვა
ეპოქის ინსტრუმენტულ მუსიკაში? ეტაპი
2. კომპლექსურ დავალებაზე მუშაობა. სამიზნე
ცნებასთან/ცნებებთან დაკავშირებული მკვიდრი წარმოდგენების დამუშავება. ·
საკვანძო
შეკითხვები: ·
როგორ ამოვიცნო ძველი და ახალი გამომსახველობითი
ხერხები ინსტრუმენტულ მუსიკაში? ეტაპი 3.
კომლექსური დავალებების პრეზენტაცია ·
საკვანძო შეკითხვა: ·
·
როგორ გამოვიყენო ძველი და ახალი ინსტრუმენტული მუსიკა საკუთარი შემოქმედებითი
მიზნების მისაღწევად? |
·
რა რიტმულ-ინტონაციური ფორმულებია გამოყენებული და მათი
მხატვრულ-შინაარსობრივი დატვირთვა. ·
რა ტიპის ჰარმონია ჭარბობს ამ ფრაგმენტში:ახსენით რატომ ჭარბობს
კონსონანსური თუ დისონანსური ჰარმონია“ ·
რა შინაარსობრივი დატვირთვა აქვს ჰარმონიას ამ ფრაგმენტში ·
რა ჟანრის მახასიათებლები ჩანს ფრაგმენტში“ ·
რატომ მიმართა კომპოზიტორმა ამ ჟანრს კონკრეტული შინაარსის გადმოსაცემად. |
|
სამიზნე ცნება და ცნებასთან დაკავშირებული მკვიდრი წარმოდგენები |
საკითხი / საკითხები კლასიკური მუსიკის
გავლენა პოპმუსიკაზე ქვეცნება/ქვეცნებები: |
საკვანძო შეკითხვა
/ საკვანძო შეკითხვები |
5.კომპლექსური
დავალება / დავალებები წარუდგინე კლასს პოპულარული მუსიკის ნიმუშები რომლებშიც გამოყენებულია
კლასიკური მუსიკის ინტონაციები შეფასების კრიტერიუმი
/ კრიტერიუმები ნაშრომში ხაზგასმით
წარმოაჩინეთ: |
ჟანრი-პოპმუსიკა ,კლასიკური მუსიკის ფორმა-მუსიკალური ციტატა რიტმი მელოდია ჰარმონია |
·
როგორ იყენებენ პოპ მუსიკის კომპოზიტორები
კლასიკური მუსიკის ინტონაციებს შინაარსის გასამდიდრებლად ·
როგორ ამოვიცნო პოპ მუსიკის მაგალითებში კლასიკური მუსიკის მახასიათებლები ·
როგორ გამოვიყენო პოპ მუსიკის და კლასიკური
მუსიკის მახასიათებლები საკუთარი
შემოქმედებითი მიზნების წარმოსაჩენად. |
||
. ჟანრი (4, 5) · მუსიკალური ნაწარმოების
სახეობა, რომელსაც გარკვეული სტილისტური, სიუჟეტური, კომპოზიციური
მახასიათებლები გააჩნია; · მუსიკალური
ჟანრის წარმოქმნას ხშირ შემთხვევაში ისტორიული მოვლენები განაპირობებენ; · მუსიკაში
ჟანრი ნაწარმოების ფორმას განაპირობებს (ხშირ შემთხვევაში ჟანრის და ფორმის
სახელწოდება ემთხვევა კიდევაც) და განსაზღვრავს მის შინაარსს და ხასიათს; · ხშირად
ჟანრის წარმოქმნას გარკვეული ეპოქის ესთეტიკური შეხედულებები უწყობს ხელს. |
კომპლექსური დავალების
დამუშავების ეტაპები (აქტივობები, რესურსები): ეტაპი 1. კომპლექსური დავალების არსის გაცნობა (რა
საკითხს ეხება, რა ფორმით მოხდება კომპლექსური დავალების პრეზენტაცია) საკვანძო შეკითხვა: ·
როგორ იყენებენ პოპ მუსიკის კომპოზიტორები
კლასიკური მუსიკის ინტონაციებს შინაარსის გასამდიდრებლად ·
პოპულარული და აკადემიური მუსიკის შედარება ეტაპი
2. კომპლექსურ დავალებაზე მუშაობა. სამიზნე
ცნებასთან/ცნებებთან დაკავშირებული მკვიდრი წარმოდგენების დამუშავება. საკვანძო
შეკითხვები: ·
როგორ ამოვიცნო პოპ მუსიკის მაგალითებში კლასიკური მუსიკის მახასიათებლები ·
კლასიკური მუსიკასა და პოპულარული მუსიკის
სტილისტურ ზეგავლენებზე დაკვირვება და
ამ კუთხით მუსიკალური ცნებების დამუშავება. ეტაპი 3.
კომლექსური დავალებების პრეზენტაცია საკვანძო
შეკითხვა: ·
როგორ გამოვიყენო პოპ მუსიკის და კლასიკური
მუსიკის მახასიათებლები საკუთარი
შემოქმედებითი მიზნების წარმოსაჩენად. ·
პოპულარული და კლასიკური მუსიკის მაგალითებზე
დაყრდნობით, საუბარი იმაზე თუ როგორ შეიძლება საკუთარი მიზნების მისაღწევად
ჩვენთვის საინტერესო მუსიკის ელემენტის
გამოყება. |
·
რა ხასიათი და რა განწყობა შემოიტანა კლასიკურმა ინტონაციამ პოპულარულ მუსიკაში? ·
კლასიკური ინტონაცია უცვლელად არის გადატანილი თანამედროვე კომპოზიციებში თუ სახეშეცვლილად? ·
რა შინაარსი და
დატვირთვა აქვ გამომსახველობით ხერხებს? ·
არის თუ არა სტილიზაციის ნიშნებია ან ციტატის
ნიშნები? ·
რა ჟანრის და
ფორმის მახასიათებლებია გამოყენებული? |